كشت بساك به عنوان ساده ترين و مؤثرترين روش توليد گياهان هاپلوئيد شناخته شده و تا به حال محققين زيادي با به کارگيري آن موفق به توليد گياهان هاپلوئيد در تعداد زيادي از گونه هاي گياهي شده اند. اين تكنيك در سال 1964 توسط گوها و ماهشواري كشف شد و در بيش از 200 گونه گياهي از قبيل گوجه، برنج، تنباكو، جو و شمعداني مورد استفاده قرار گرفته است . اين تكنيك داراي مراحل زير است:
1- جدا سازي گرده نابالغ از گياه مورد نظر و قراردهي آن برروي محيط كشت مغذي
2-نامتمايز شدن سلول هاي هاپلوئيد موجود در بساك و تبديل شدن آنها به جنين
3- انتقال جنين هاي نمو يافته به محيط كشت ديگر جهت تبديل به گياهچه و توليد ريشه (انتقال به گلدان و رشد به صورت يك گياه طبيعي)
4- توليد گياهان دابل هاپلوئيد (هم به صورت خودبه خودي و هم با استفاده از كلشي سين)
سلولهاي مادر گرده در سرآغازهاي بساک موجود بوده و داراي 3 فاز هستند:
فاز اول- که در آن ميوز اتفاق مي افتد و از هر سلول مادر گرده 4 سلول (تتراد) بوجود مي آيد.
در این مرحله کاملا مشخص هست که سلولها به صورت چهارتایی در کنار هم هستند که این مرحله به مرحله تتراد معروف هست و به راحتی زیر میکروسکوپ های معمولی با بزرگنمایی 40 قابل مشاهده می باشد و نیازی به میکروسکوپ الکترونیکی یا نوری نیست.
فاز دوم- که در آن از تترادها ميکروسپور آزاد مي گردد.
در این مرحله سلولهای تتراد به حالت سلولهای میکروسپور در می آیند و هسته در داخل آنها به راحتی قابل مشاهده هست. این مرحله مرحله تک هسته ای میکروسپور هست و در صورتی که بساک ها در این مرحله کشت شده و با موفقیت باززایی شوند گیاهان حاصله هاپلوئید خواهند شد. در کشت بساک معمولا این مرحله بحرانی ترین مرحله جهت تولید گیاهان هاپلوئید هست و بساک ها سریعا از این مرحله وارد فاز سوم می شوند که دیگر امکان تولید گیاهان هاپلوئید عملا وجود ندارد و باید تا گلدهی بعدی گیاه منتظر ماند بنابراین جهت اطمینان از اینکه بساکها در این مرحله قرار دارند یا نه باید آنها را به صورت منظم و هر روزه (حتی هر روز 2 بار) برداشت کرده و مورد آزمون قرار داد. به خاطر اینکه قبل از کشت بساک نیاز به یک دوره 2 روزه دمای 4 درجه در یخچال نیاز هست. معمولا غنچه ها را بعد از برداشت در موادی مانند مانیتون یا سوربیتول تیمار کرده و در یخچال قرار میدهند و قبل از کشت اقدام به بررسی همزمان و کشت بساک ها میکنند.
فاز سوم- ميکروسپور بالغ شده و به دانه گرده تبديل مي شود و اولين ميتوز در گرده اتفاق مي افتد.
در این مرحله میکروسپورها بالغ شده و به دانه گرده تبدیل شده اند. هسته کاملا ناپدید شده و دیواره بساک نمودار شده است.
کلیه عکس های آپلود شده از مراحل نمو دانه گرده گل سوسن تهیه شده است
مراحل نمو گرده
مراحل طبيعي نمو گرده شامل مرحله اسپوري، مرحله گامتوفيتي و گرده است. ميكروسپور، سلولهاي نابالغ گرده است و جهت آزاد سازي آن جوانه ها را به صورت سطحي ضدعفوني و هموژنيزه مي كنند. دانه هاي گرده فاز گامتوفيتي نر (ميکروگامتوفيت) گياه هستند که از طريق وقوع ميوز در سلول هاي ميکروسپور حاصل مي شود. تخمدان حاوي يک يا چند تخمک بوده و در اصل داراي يک گامتوفيت ماده است. برخي گياهان مانند گيلاس فقط داراي يک تخمدان ساده هستند که حاوي 2 تخمک بوده و فقط يکي از آنها به بذر تبديل مي شود.
در دولپه اي ها اولين ميتوز در گرده بين مرحله تشکيل پوسته بيروني (exine) و تشکيل تتراد اتفاق ميافتد.
در تک لپه اي ها اولين ميتوز در مرحله تک هسته اي اتفاق ميافتد.
ساکارز، نمک هاي معدني، آهن، مواد آلي، شيره نارگيل و ذغال فعال
الف) هورمون ها
ب) شوک گرمايي يا سرمايي
ج) حالت فيزيولوژيکي گياهي که بساک از آن گرفته مي شود.
برخي گونه ها نياز به هورمون ندارند و به صورت مستقيم جنين زايي مي کنند مانند اطلسي و تنباکو ولي برخي گونه هاي ديگر نياز به هورمون داشته و داراي مرحله تشکيل کالوس هستند مانند تک لپه اي ها
توضیحات کامل در رابطه با موسسات مختلف دانشگاه آکادمی علوم چین و شاخه های آن در شهرستانها